Y DRWS AR AGOR I GYDNABOD YR IAITH MEWN CYNLLUNIO

Mae’r drws ar agor i’r Gymraeg gael ei chydnabod mewn deddf fydd yn effeithio ar gynllunio tai.  Dyna gasgliad  Dyfodol i’r Iaith ar ôl cyfarfod â’r Prif Weinidog Carwyn Jones.

Cafodd Bil Cynllunio’r Llywodraeth ei gyflwyno dechrau mis Hydref, heb fod sôn ynddo am faterion polisi, gan gynnwys y Gymraeg.

Meddai’r cyfreithiwr Emyr Lewis, ar ran Dyfodol i’r Iaith, “Roedd yn glir i ni fod y Prif Weinidog yn awyddus i ganfod ffordd i sicrhau na fydd cynlluniau tai newydd yn niweidiol i’r Gymraeg, ond bod materion ymarferol i’w datrys.”

Ychwanegodd Emyr Lewis, “Mae angen cyfundrefn statudol fydd yn galluogi’r Gymraeg i fod yn ystyriaeth ym maes cynllunio, ac a fydd yn darparu gwarchodaeth i’r Gymraeg oddi mewn i’r broses yn yr un modd ag y mae Cyfoeth Naturiol Cymru a Cadw yn gwarchod yr amgylchedd a safleoedd hanesyddol.”

Cynhaliwyd y cyfarfod rhwng Dyfodol i’r Iaith a’r Prif Weinidog yn dilyn sylwadau a gyflwynodd y mudiad.  Cafwyd trafodaeth adeiladol, ac mae’r Prif Weinidog, yn ôl Dyfodol i’r Iaith,  wedi addo ymateb i awgrymiadau manwl y mudiad.  Bydd Dyfodol i’r Iaith yn cadw mewn cysylltiad agos â’r Prif Weinidog i ddatrys sut mae rhoi lle i’r Gymraeg mewn deddf sy’n ymwneud â chynllunio.

Cyfeiriodd Carwyn Jones at ei drafodaethau gyda Dyfodol i’r Iaith wrth ymateb i gwestiwn gan Aled Roberts am y bil cynllunio yn ystod sesiwn cwestiynau’r Prif Weinidog ar brynhawn Mawrth, 21ain Hydref.   Dywedodd Carwyn Jones bod gan Dyfodol i’r Iaith syniadau diddorol, ond bod rhaid edrych ar beth sy’n ymarferol, ac ailadroddodd eto ei fod yn parhau i drafod gyda’r mudiad.

Galw am wrthdroi penderfyniad tai yn Sir Gaerfyrddin

Mae Dyfodol i’r Iaith yn galw ar Lywodraeth Cymru i alw i mewn benderfyniad Cyngor Sir Gâr i godi 289 o dai ym Mhenybanc, ger Rhydaman. Mae aelodau’r mudiad yn pryderu y bydd codi’r nifer hwn o dai mewn ardal lle nad oes ond 400 o dai ar hyn o bryd yn gwaethygu sefyllfa’r Gymraeg yn y sir.

Mae’r Mudiad hefyd yn galw ar y Llywodraeth i gyhoeddi Nodyn Cyngor Cynllunio TAN 20 newydd ar fyrder yn sgil penderfyniad Cyngor Sir Gâr, yn arbennig felly gan fod y Gweinidog gyda chyfrifoldeb dros yr iaith, Leighton Andrews, wedi cyhoeddi y bydd Comisiwn yn edrych ar sefyllfa’r Gymraeg yn Sir Gâr yn benodol. Parhau i ddarllen