Archifau Categori: Tai

Y FFRAMWAITH DATBLYGU CENEDLAETHOL:

Ateb

Mae Dyfodol i’r Iaith yn argyhoeddedig bod rhan allweddol gan y Fframwaith i’w chwarae ym mwriad clodwiw Llywodraeth Cymru i sicrhau miliwn o ddefnyddwyr y Gymraeg erbyn 2050.

 

‘Rydym yn croesawu elfennau penodol o’r ddogfen Drafft megis y pwyslais ar dai fforddiadwy, y datblygu gofalus yng nghefn gwlad Cymru a phwysigrwydd Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol. ‘Rydym hefyd yn fodlon bod y cyfrifoldeb dros weithredu asesiadau effaith yn ymwneud â’ r Gymraeg bellach yng ngofal yr Awdurdodau Lleol.

 

Mae’r Trosolwg a phwynt 4 yn yr adran Canlyniadau yn addawol o ran cydnabod pwysigrwydd y Gymraeg yn y broses Cynllunio. Ond wrth restru’r hyn sydd yn ofynnol i’w dilyn yn y Cynlluniau Datblygu Strategol nid oes sôn am y Gymraeg.’

 

Felly, mae Dyfodol i’r Iaith yn galw ar Lywodraeth Cymru i sicrhau’r canlynol yn fersiwn derfynol y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol, er sicrhau bydd cymunedau hyfyw a Chymraeg yn parhau yn 2050:-

 

  • Rhanbarth gorllewinol yn cynnwys pob sir â chymuned[au] â mwy na 25% o siaradwyr Cymraeg. Mae nifer o Gynghorau Sir wedi nodi cymunedau â 25% o siaradwyr Cymraeg fel gwaelodlin wrth ystyried effeithiau adeiladu tai. Mae Dyfodol i’r Iaith eisiau sefydlu’r egwyddor o gynnig ystyriaeth greiddiol yn y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol i bob cymuned â 25% neu fwy o siaradwyr Cymraeg.

 

  • Addasu’r haenau yn y Drefn Cynllunio a sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn cydweithio fel partneriaid cyfartal gyda’r Cynghorau Sir. Yn eu tro, dylai pob Cyngor Sir sydd â chymuned[au] â mwy na 25% o siaradwyr Cymraeg, gydweithio gyda’r cynghorau cymuned a’r mentrau iaith wrth benderfynu ar y datblygiadau sydd yn addas i’w hardaloedd;

 

  • Ym mhob sir â chymuned â mwy na 25% o siaradwyr Cymraeg, bod rhaid ystyried

[a] cyfanswm y tai gwag;

[b] graddfeydd genedigaethau a marwolaethau dros y ddegawd flaenorol;

[c] patrwm allfudo a mewnfudo dros y ddegawd flaenorol wrth bennu’r nifer a lleoliad y tai i’w hadeiladu yn y Cynlluniau Datblygu Lleol;

 

  • Sicrhau bod gan Gomisiynydd y Gymraeg yr un grymoedd fel Ymgynghorai Statudol i amddiffyn a hybu’r Gymraeg ag sydd gan gyrff statudol ym meysydd cynaliadwyedd ac amrywiaeth amgylcheddol. Golyga hyn gryfhau arbenigedd o fewn adran y Comisiynydd i weithredu’r cyfrifoldeb ychwanegol yma.

 

  • Newid prif egwyddor y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol fel ei fod yn blaenoriaethu effaith “defnydd tir” ar drigolion yr ardal, ac er mwyn gwireddu polisïau Llywodraeth Cymru, effaith newid “defnydd tir” ar y Gymraeg.

 

DYFODOL YN BEIRNIADU CARTREFI CYMUNEDOL GWYNEDD AC YN GALW AM GYMREIGIO’R GWEITHLE

Ateb

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi ymateb yn chwyrn i hysbyseb Cartrefi Cymunedol Gwynedd am Ddirprwy Brif Weithredwr sydd ddim yn cynnwys unrhyw ofyniad i allu’r Gymraeg. Yn wir, yr unig gyfeiriad at yr iaith yn y fanyleb person yw’r angen am, “Ddirnadaeth o’r iaith Gymraeg a diwylliant Gogledd Cymru.”

Dywedodd Eifion Lloyd Jones ar ran y mudiad:

“Mewn ardal ble mae’r mwyafrif yn siarad Cymraeg, a mwyafrif llethol staff Cartrefi Cymunedol Gwynedd yn ei defnyddio fel cyfrwng gwaith, credwn fod y penderfyniad hwn nid yn unig yn un cwbl annerbyniol, ond yn un anymarferol yn ogystal.”

“Afraid dweud y bod hwn yn gosod cynsail beryglus iawn. Yng nghyd-destun yr amcan i gynyddu’r nifer o siaradwyr Cymraeg, dylwn anelu ar Gymreigio’r gweithle a chefnogi’r Gymraeg ymysg y gweithlu. Nid oes hyd yn oed amod i ddysgu’r iaith ynghlwm a’r hysbyseb hwn.”

“Byddwn yn galw ar Gartrefi Cymunedol Gwynedd i ail-ystyried eu proses recriwtio, ac ar Lywodraeth Cymru i gydnabod y gweithle fel maes allweddol i hyrwyddo twf y Gymraeg.”

 

 

 

 

CYFARFOD CYHOEDDUS ABERYSTWYTH 24/04/18 – NEGES DYFODOL

Ateb

Mae Dyfodol i’r Iaith yn edrych ymlaen at weld y Llywodraeth yn sefydlu corff annibynnol i hyrwyddo’r Gymraeg.  Bydd y corff, pan gaiff ei sefydlu, yn rhoi blaenoriaeth i weithredu cynlluniau iaith ar sail egwyddorion cydnabyddedig cynllunio ieithyddol.  Dyna neges Cynog Dafis mewn cyfarfod a gynhaliwyd yn Aberystwyth ddiwedd Ebrill.

Er bod camau wedi’u cymryd ym maes hawliau unigolion dros y pum mlynedd diwethaf, mae hi’n bwysig bod defnydd o’r Gymraeg yn cael ei hyrwyddo yn y cartref, yn y gymuned, ac ym myd gwaith.  Nid mater i ddeddfu yn ei gylch yw hyn, ond testun gweithredu cadarnhaol gan y llywodraeth ar lawr gwlad.

Mae angen ystyried sut gall siroedd gorllewin Cymru gyfuno i roi polisïau llesol i’r Gymraeg ar waith.  Byddai hyn yn cynnwys twf economaidd a chynllunio tai yn ogystal â chynyddu’r defnydd o’r Gymraeg fel iaith gwaith mewn awdurdodau lleol a chyrff eraill.

Er bod cynnydd wedi’i wneud o ran statws y Gymraeg ar hyd y blynyddoedd, yr angen mawr yw cryfhau’r Gymraeg yn y cartref, yn y gymuned ac mewn addysg.  Y tri maes yma yw’r conglfeini ar gyfer sicrhau twf yn niferoedd siaradwyr ac yn y defnydd o’r Gymraeg yn y dyfodol.