Digwyddiadau’r Eisteddfod ar Stondin Dyfodol

Cawsom Eisteddfod brysur a llwyddiannus dros ben. Lansiwyd y ddogfen, Creu Dyfodol i’r Gymraeg ar y dydd Llun, a dilynwyd hyn gyda trafodaethau agored ac anffurfiol ar gynnwys y ddogfen drwy gydol wythnos yr Eisteddfod.

Cafwyd cyfraniad i’r trafodaethau hyn gan pob un o’r prif bleidiau. Daeth Keith Davies (Llafur), Aled Roberts (Democratiaid Rhyddfrydol), Suzy Davies (Ceidwadwyr) ac Alun Ffred Jones (Plaid Cymru) i gyd draw at stondin Dyfodol i drafod gwahanol benawdau Creu Dyfodol i’r Gymraeg.

Dyma’r tro cyntaf i Dyfodol drefnu digwyddiad o’r math ar Faes yr Eisteddfod, a bu’r ymateb, gan yr Aelodau Cynulliad a’r eisteddfodwyr yn gadarnhaol dros ben.

Yn ystod yr wythnosau nesaf, byddwn yn trefnu derbyniad traws-bleidiol yn y Senedd i godi ymwybyddiaeth pellach o’r rhaglen weithredu. Byddwn hefyd yn cyfarfod â chyd-drefnwyr maniffestos y gwahanol i bleidiau er mwyn eu perswadio i fabwysiadu’r polisïau a amlinellir yn Creu Dyfodol i’r Gymraeg; polisïau fyddai’n galluogi dyfodol disglair i’r Gymraeg.

Diolch hefyd i bawb ddaeth draw atom ar y dydd Iau i ategu’r croeso cynnes a roddwyd i Elinor Jones, ein Llywydd newydd. Edrychwn ymlaen at fanteisio ar fewnbwn, arbenigedd, proffil a phrofiad Elinor.

Aled Roberts

Alun Ffred

Elinor Jones

Keith Davies

Suzy Davies

BUDDUGOLIAETH FAWR I DYFODOL AR Y BIL CYNLLUNIO

Ar ôl dwy flynedd o lobio dygn ar roi lle i’r Gymraeg yn y Bil Cynllunio, mae ymdrechion Dyfodol i’r Iaith wedi dwyn ffrwyth.  Mae’r Gymraeg bellach yn rhan o’r Mesur Cynllunio, ac yn ystyriaeth ar sail cyfraith, a fydd yn gallu trawsnewid y modd y caiff cynlluniau tai eu trin gan awdurdodau lleol yng Nghymru. Enillwyd hyn trwy drafod ac argyhoeddi.

Cychwynnodd Dyfodol i’r Iaith lobio yn sgil gwendid y rheolau TAN20 oedd yn rhoi peth hawl i awdurdodau lleol ystyried y Gymraeg.  Dilynwyd hyn gan TAN20 oedd ychydig yn gryfach, ond heb roi sail gyfreithiol gadarn i ystyried y Gymraeg.

Cyfarfu Dyfodol i’r Iaith dair gwaith â Carwyn Jones, y Prif Weinidog, a hefyd sawl gwaith â swyddogion cynllunio’r Llywodraeth.  Cynhaliwyd cyflwyniad ar y mater yn y senedd i argyhoeddi aelodau cynulliad o bob plaid a chysylltwyd ag Aelodau Cynulliad o bob plaid.

Llwyddwyd i argyhoeddi’r gwleidyddion o’r angen am gael y Gymraeg yn rhan o’r Bil.  Roedd tystiolaeth Meirion Davies, aelod o fwrdd Dyfodol i’r Iaith, ar effaith y drefn bresennol o gynllunio tai, yn gyfraniad o bwys.  Yn dilyn hyn  bu trafodaeth fanwl ar eiriad a fyddai’n bodloni. Yn ystod y camau hyn a’r rhai blaenorol, roedd cymorth Emyr Lewis i’r gwleidyddion yn allweddol.  Llwyddwyd i gael geiriad i welliant i’r Bil a oedd yn glir ac yn syml.

Wrth i Ddyfodol yr Iaith arwain y ddadl gyhoeddus, a bod yn barod i drafod â gwleidyddion a swyddogion, cafwyd bod drysau ar agor heb fod angen eu gwthio.  Mae sawl cam arall yn weddill, ond am y tro mae modd i ni ymfalchïo ein bod wedi dwyn un maen i’r mur.