Archifau Categori: Dyfodol

Digwyddiadau’r Eisteddfod 2017

Ateb

Dewch draw i’n stondin yn Eisteddfod Genedlaethol Môn eleni; Rhaglen lawn o sgyrsiau ac adloniant!

DYDD LLUN AWST 7 am hanner dydd ar y stondin: Hyrwyddo’r Gymraeg drwy’r wasg ac yn y gymuned – MENNA BAINES 3 y.p:  GWILYM BOWEN RHYS

DYDD MAWRTH AWST 8 am hanner dydd ar y stondin: Hyrwyddo’r Gymraeg drwy Chwaraeon – OSIAN ROBERTS AC IAN GWYN HUGHES 3 y.p. YNYR LLWYD

DYDD MERCHER AWST 9 am 11 y.b. yn Mhabell y Cymdeithasau 1: Cynllunio a’r Gymraeg – cyflwyniad gan HUW PRYS JONES 3 y.p: TWM MORYS A GWYNETH GLYN

DYDD IAU AWST 10 am hanner dydd ar y stondin: Hyrwyddo’r Gymraeg ar gan – CEFIN ROBERTS  3 y.p.:GLAIN RHYS

DYDD GWENER AWST 11 am hanner dydd ar y stondin: Hyrwyddo’r Gymraeg drwy awgrymiadau o du ymchwil –  yr ATHRO ENLLI THOMAS 3 y.p.: MEINIR GWILYM

 

GALW AM OEDI ARIANNU YSGOLION OHERWYDD PERYGL I DWF ADDYSG GYMRAEG

Ateb

Caiff datblygiad addysg Gymraeg ei rwystro tan 2024 heb obaith i’r Llywodraeth gyrraedd ei nod o 30% o ddisgyblion mewn addysg Gymraeg erbyn 2030.  Dyna ofn Dyfodol i’r Iaith wrth i Awdurdodau Lleol gyflwyno ceisiadau am gyllid erbyn diwedd Gorffennaf.

Mae ceisiadau am gyllid y Llywodraeth i ddatblygu ysgolion i fod i’w cyflwyno’n fuan, ac awdurdodau am gyflwyno’u ceisiadau erbyn diwedd Gorffennaf, a chael dyfarniad erbyn yr hydref.  Cyllid ail rownd Cyllid Ysgolion yr 21ain ganrif yw hyn, sy’n rhoi arian i ddatblygu ysgolion o 2019-2024.  Mae £600 miliwn ar gael gan y Llywodraeth ac mae disgwyl i awdurdodau lleol gyfrannu’r un swm.

Pryder Dyfodol i’r Iaith yw bod y cyllid hwn i gael ei ddosbarthu cyn i lawer o Gynlluniau Datblygu Addysg Gymraeg awdurdodau lleol gael eu derbyn gan y Llywodraeth.  Pryder arall yw nad yw hyn yn rhoi amser i awdurdodau lleol ystyried Strategaeth Iaith y Llywodraeth, a gyhoeddwyd wythnos yn ôl.

Meddai Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol i’r Iaith, “Mae lle mawr i ofni nad yw gwahanol adrannau’r Llywodraeth yn cydweithio.  Mae’n glir i ni fod awdurdodau lleol yn paratoi eu cynlluniau heb fod eu Cynlluniau Addysg Gymraeg wedi cael eu derbyn, ac yn amlwg heb iddynt gael unrhyw gyfle i ystyried Strategaeth Iaith y Llywodraeth.”

“Canlyniad hyn yw y bydd ceisiadau am arian yn cael eu cyflwyno heb fod addysg Gymraeg yn flaenoriaeth i’r Cynghorau.  Yn rownd cyntaf Cyllid Ysgolion yr 21ain, gwariodd rhai cynghorau y nesaf peth i ddim ar addysg Gymraeg.  Gall hyn ddigwydd eto.”

“Rydyn ni’n galw ar y Llywodraeth i oedi proses gyllido ail rownd Ysgolion 21ain ganrif, ac yn gofyn i’r broses hon gael ei chlymu wrth Gynlluniau Addysg Gymraeg y Siroedd ac wrth Strategaeth Iaith y Llywodraeth.”

RHESYMAU DROS WRTHOD MABWYSIADU CYNLLUN DATBLYGU LLEOL AR Y CYD GWYNEDD A MÔN

Ateb

Ar y cyd â’r mudiadau iaith canlynol; Cylch yr Iaith, Canolfan Hanes Uwchgwyrfai a Chymdeithas yr Iaith, cynrychiolir Dyfodol i’r Iaith ar Bwyllgor Ymgyrch Tai a Chynllunio Gwynedd a Môn. Sefydlwyd y Pwyllgor hwn i herio a gwrthwynebu’r Cynllun Datblygu Lleol, sydd ar fin cael ei benderfynu gan y ddwy Sir.

Os ydych chwithau’n bryderus ynglŷn ag oblygiadau’r Cynllun i’r Gymraeg, yna, byddwn yn gofyn i chwi ysgrifennu at eich Cynghorydd Sir, a dangos eich gwrthwynebiad drwy ymgynnull tu allan i Swyddfeydd Cyngor Gwynedd, Stryd y Jêl, Caernarfon am 1.15 ar Orffennaf 28, a Swyddfeydd Cyngor Môn, Llangefni am 9.15 ar Orffennaf 31.

Nodir isod ein rhesymau dros wrthwynebu’r Cynllun.

  • NIFEROEDD Y TAI YN RHY FAWR 

Mae’r Cynllun yn datgan bod niferoedd y tai, sef 7,902 rhwng y ddwy sir, yn darparu ar gyfer twf yn y boblogaeth. Mae’r twf hwn yn seiliedig ar fewnlifiad, felly mae’r Cynllun yn darparu ar gyfer mewnlifiad a thrwy hynny yn ei hyrwyddo. Y drefn oedd pennu cyfansymiau sirol ar gyfer Gwynedd ac ar gyfer Môn a dosrannu’r niferoedd i’r cymunedau. Mae hyn yn gwbl annerbyniol. Dylai’r cyfansymiau fod wedi cael eu seilio ar ddiwallu angen lleol yn y cymunedau.

 

  • ASESIAD IAITH DIFFYGIOL

Yn wahanol i asesiadau ar agweddau eraill o’r Cynllun, ni chomisiynodd yr Uned Polisi Cynllunio ar y Cyd asesiad annibynnol o’i gynaliadwyedd ieithyddol. Cyflawnwyd y gwaith gan yr Uned,  er ei bod yn cydnabod nad oedd o’i mewn arbenigedd yn y maes. Penderfynodd y mudiadau iaith gomisiynu asesiad annibynnol gan ymgynghoriaeth iaith Hanfod. Daeth yr astudiaeth i’r casgliad bod y Cynllun yn darparu gormod o dai ac mai’r canlyniad fyddai gwanychu sefyllfa’r Gymraeg. Cafodd yr asesiad annibynnol ei ddiystyru gan yr Uned.

 

  • POLISI IAITH DIFFYGIOL

Nid yw Polisi Strategol 1 (Yr Iaith a’r Diwylliant Cymraeg) y Cynllun yn gwarchod yr iaith. Mae’r polisi yn caniatáu datblygiadau niweidiol os gellir lleihau rhyw gymaint ar y niwed trwy fesurau lliniaru. Mae Siân Gwenllian AC a Llyr Huws Gruffydd AC wedi datgan bod y polisi hwn yn annerbyniol.

 

  • AROLWG DIFFYGIOL

Fel rhan o’u tystiolaeth yn sail i’r Cynllun, cynhaliodd y ddau gyngor sir ‘Arolwg Tai ac Iaith Gwynedd ac Ynys Môn’ rhwng Medi a Thachwedd 2013, ond dangosodd yr ystadegydd Hywel Jones (Statiaith) fod diffygion difrifol yn y fethodoleg a ddefnyddiwyd. Ei asesiad ef o’r  arolwg oedd ei fod yn annilys yn ystadegol a’r casgliadau’n annibynadwy.

 

  • CANRAN TAI FFORDDIADWY YN RHY ISEL

Mae canran y tai fforddiadwy mewn datblygiad wedi ei gosod mor isel â 10%. Mae tystiolaeth o’r angen am dai fforddiadwy yn dangos y dylai’r ganran fod yn llawer iawn uwch. Bydd y polisi hwn yn golygu mai tai marchnad agored fydd 90% o’r datblygiadau tai hyn.

 

  • NIFER CYMUNEDAU’R POLISI MARCHNAD TAI LLEOL YN RHY FACH

Dim ond mewn nifer cyfyngedig iawn o gymunedau y bydd y polisi o gyfyngu tai i bobl leol yn unig yn cael ei weithredu.

 

  • LLAI O ARDALOEDD I GAEL CLWSTWR

Bydd llai o fân bentrefi ac ardaloedd gwledig yn cael clwstwr, sef nifer fach o dai. Bydd hyn yn nacáu’r cyfle i nifer o gymunedau sicrhau cynaliadwyedd a thwf naturiol trwy ddiwallu angen lleol.

 

  • DIM DATBLYGU GRADDOL

Ni fydd modd gosod amod ar ddatblygwyr i ddatblygu’n raddol, sef codi nifer penodol o dai ar y tro yn unol ag amserlen gytunedig.