Archifau Categori: Dyfodol

EDRYCH TUAG AT DDYFODOL Y GYMRAEG Y TU HWNT I’R ARGYFWNG

Ateb

Mewn cyfnod digynsail o bryder ac ansicrwydd, daw’n gynyddol bwysig i ni gadw’n bositif ac edrych ymlaen at gyfnod gwell. Dros y misoedd nesaf, bydd Dyfodol i’r Iaith yn parhau i weithredu’n gadarnhaol a chreadigol dros y Gymraeg yn wyneb argyfwng dirdynnol Covid-19, gan sicrhau na fydd yr iaith yn cael ei hanwybyddu dros y cyfnod dyrys hwn.

Byddwn yn lansio ein dogfen polisi, Cynllunio Adferiad y Gymraeg ar lein dydd Gwener (Ebrill 3) ac yn rhannu’r testun gydag Aelodau’r Cynulliad a mudiadau sy’n cefnogi’r Gymraeg. Dyma ein glasbrint ar gyfer Strategaeth gadarn i’r Gymraeg. Mae holl argymhellion y ddogfen yn seiliedig ar yr egwyddor o gynllunio ieithyddol cynhwysfawr a chreu strwythurau addas i ymgymryd â’r gwaith.

Drwy gyfrwng ein gwefan a’r cyfryngau cymdeithasol byddwn yn cyhoeddi cyfres o destunau trafod sy’n codi o Gynllunio Adferiad y Gymraeg. Apeliwn am sylwadau a syniadau gan bawb er mwyn annog trafodaeth ar beth yw blaenoriaethau ac anghenion y Gymraeg.

Mae hwn yn gyfnod anodd i ni i gyd, ond credwn ei fod hefyd yn gyfle i ni feddwl, myfyrio a gobeithio am well byd. Estynnwn wahoddiad i chwi i gyd ddychmygu a chynllunio ar gyfer adferiad y Gymraeg mewn byd fydd yn rhydd o fygythiad Covid-19.

CRYNODEB O’R DDOGFEN:

Mae Cynllunio Adferiad y Gymraeg yn cynnig ymateb i’r her o sicrhau twf y Gymraeg drwy ddefnyddio egwyddorion cydnabyddedig Cynllunio ieithyddol cynhwysfawr er mwyn gwrthdroi shifft iaith a chreu cymunedau o siaradwyr Cymraeg. Mae’n nodi hanfod y meysydd canlynol:

  • Lledaenu dealltwriaeth o bwysigrwydd y Gymraeg
  • Rôl y drefn addysg blynyddoedd cynnar ac addysgofal
  • Y gyfundrefn Addysg Statudol, Bellach ac Uwch
  • Datblygu’r Gymraeg ymysg rhieni, y gweithlu ac yn y gweithle
  • Hyrwyddo defnydd y Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd dydd-i-ddydd
  • Gwarchod y Gymraeg fel iaith gymunedol gyffredin yn ei chadarnleoedd
  • Defnyddio technoleg a’r cyfryngau i gefnogi’r Gymraeg
  • Cynllunio ieithyddol – gweithredu’r egwyddorion a chyd-lynu’r arbenigedd mewn modd integredig a chreadigol
  • Mynnu ar strwythurau cadarn a grymus i roi’r gofynion ar waith

 

COVID-19 A GWAITH DYFODOL I’R IAITH

Ateb

Yn wyneb argyfwng Covid-19, ein blaenoriaeth ni gyd yw cadw’n iach, yn ddiogel a chytbwys ein meddyliau.

Drwy gydol y cyfnod anodd hwn, bydd Dyfodol i’r Iaith yn parhau i weithredu dros les y Gymraeg. Credwn ein bod mewn sefyllfa i allu gwneud hyn mewn modd addas, diogel ac effeithiol. Mae ein staff yn gweithio o gartref, a byddwn mewn cyswllt cyson â’n gilydd, ein haelodau ac, wrth gwrs, y gwleidyddion.

Er na fyddwn yn cynnal cyfarfodydd cyhoeddus tan y bo’n ddiogel i wneud hynny, dymunwn gadw mewn cysylltiad a’n haelodau a’n cefnogwyr. Ceisiwn droi her yr argyfwng yn gyfle i lunio ymateb strategol i anghenion y Gymraeg ac i lywio maniffestos y pleidiau ar gyfer Etholiad y Cynulliad yn 2021. Byddwn yn gwerthfawrogi eich mewnbwn i’r broses hon.

Dros yr wythnosau nesaf, byddwn yn rhannu ein syniadau ac yn gofyn am eich sylwadau ar wahanol flaenoriaethau ac ymgynghoriadau. Efallai – a gobeithio – y gall hyn fod yn ddefnydd buddiol o’r cyfnodau o bellhau cymdeithasol neu hunain ynysu sy’n ein wynebu.

Er waetha’r sefyllfa, daliwn ati’n gadarn a chreadigol, ac afraid dweud, gwerthfawrogwn eich cefnogaeth yn gynnes iawn.

GALW AM FFRAMWAITH DATBLYGU CENEDLAETHOL SY’N CYFRANNU AT FFYNIANT Y GYMRAEG

2

Yn ystod yr haf eleni, disgwylir cyhoeddi’r Fframwaith Datblygu Cenedlaethol 2020-2040. Dyma’r ddogfen fydd yn gosod y cyfeiriad ar gyfer cynllunio gwlad a thref drwy Gymru gyfan, ac yn ôl y mudiad Dyfodol i’r Iaith, caiff ddylanwad sylweddol ar yr iaith Gymraeg.

Dywed Wyn Thomas, aelod o Fwrdd Dyfodol:

“Y Fframwaith hwn fydd y glasbrint ar gyfer cynllunio dros fwyafrif cyfnod Strategaeth y Gymraeg, ac felly byddai rhywun yn disgwyl iddo gyfrannu’n rhagweithiol tuag at y nod o greu miliwn o siaradwyr y Gymraeg. Yn anffodus, mae’r ddogfen ar ei ffurf bresennol yn colli sawl cyfle i wneud hynny.

Ni rodda’r Fframwaith unrhyw ystyriaeth arbennig i gadarnleoedd y Gymraeg, er enghraifft, ac yn wahanol i faterion amgylcheddol, nid oes gan y Gymraeg Ymgynghorai Statudol i warchod ei buddiannau. Credwn y dylai Comisiynydd y Gymraeg dderbyn y cefnogaeth angenrheidiol i ymgymryd a’r gwaith pwysig ac arbenigol hwn.

Wrth i’r Senedd drafod y Fframwaith dros y misoedd nesaf, ofnwn y gwnaiff y diffyg gwarchodaeth ac arbenigedd hyn arwain at danseilio’r ystyriaeth a roddir i’r Gymraeg ac i’r cyfleoedd i’w chryfhau o fewn y gyfundrefn gynllunio. Mae’n argoeli’n ddrwg nad yw’r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol yn barod i’n cyfarfod ein mwyn trafod ein sylwadau.

Ofnwn y gwnaiff y gwaith craffu manwl sy’n angenrheidiol o safbwynt y Gymraeg ddisgyn ar ysgwyddau nifer fach o Aelodau Cynulliad ac mae’r berthynas rhwng cynllunio gwlad a thref a’r Gymraeg yn rhy bwysig i hynny – mae’n fater o bwys strategol i’r genedl gyfan.

Mae Dyfodol wedi ysgrifennu at bob Aelod o’r Cynulliad i bwyso’r mater, codi ymwybyddiaeth ac amlygu’r egwyddor sylfaenol o drefn cynllunio sy’n ategu ymrwymiad y Llywodraeth i’r Gymraeg .”