Archifau Categori: Cynllunio Ieithyddol

CYFAFOD CYHOEDDUS: Y GYMRAEG – CROESI FFINIAU’R YSGOL

Ateb

Cyfarfod Sion Aled Aberystwyth Mk II

Bydd Dyfodol i’r Iaith yn cynnal Cyfarfod Cyhoeddus yng Nghanolfan Arad Goch, Aberystwyth ar ddydd Sadwrn, Mawrth 11 am 11 y.b.

Bydd ein siaradwr gwadd, Sion Aled Owen, yn trafod; Y Gymraeg – Croesi Ffiniau’r Ysgol. Bydd y sgwrs yn seiliedig ar ei ymchwil ar ddefnydd a diffyg defnydd yr iaith gan ddisgyblion ysgolion cyfrwng Cymraeg tu hwnt i’r dosbarth. Elinor Jones, Llywydd Dyfodol fydd yn cadeirio’r sgwrs a’r drafodaeth.

Croeso cynnes i chwi ddod atom i glywed mwy am yr ymchwil allweddol hwn.

CYFARFOD GWEINIDOG Y GYMRAEG 31/01/17

Ateb

Cafwyd bore buddiol gydag Alun Davies a’i swyddogion, fore Gwener 31 Ionawr.  Dyma rai o’r materion a drafodwyd a pheth o’r ymateb a gawson ni:

Strategaeth Iaith y Llywodraeth

Roedd cytundeb bod angen cael mwy o sylw ar y Gymraeg yn gymunedol.

Sonion ni am fewnddyfodiaid, cynllunio tai, addysg, dysgu’r Gymraeg i oedolion, iaith y stryd fawr a iaith gwaith fel elfennau i gael sylw.

Asiantaeth y Gymraeg

Bydd gan y Llywodraeth £2 filiwn i’w wario eleni, ond nid oes cytundeb am arian y flwyddyn nesaf. Bydd y Llywodraeth yn cyhoeddi Papur Gwyn ar gyfer bil / mesur iaith newydd, a bydd lle yno i sefydlu Asiantaeth.  Roedd Alun Davies yn ffafrio asiantaeth hyd braich.  O gael llwyddiant gyda gweithgareddau a ddaw yn sgil gwario £2 filiwn eleni, y gobaith yw cael Asiantaeth y Gymraeg yn sefydlog, gyda’r posibilrwydd o dyfu’n gorff ehangach a fydd yn gallu pontio gwaith  gwahanol adrannau’r Llywodraeth.  Ceir datganiad ar y Bil cyn y Nadolig yn dilyn ymgynghoriad ar y Papur Gwyn.

Cafwyd croeso i bwyntiau hyrwyddo y sonion ni amdanyn nhw, y gellid gweithredu arnyn nhw eleni:

  • Hyrwyddo addysg Gymraeg
  • Hyrwyddo’r Gymraeg ymysg darpar rieni
  • Ehangu datblygiad Canolfannau Cymraeg i gynnwys caffis / tafarnau mewn pentrefi a threfi llai
  • Gwobrwyo sefydliadau o bob sector am eu defnydd o’r Gymraeg
  • Cynnal ymgyrch hyrwyddo barhaus gyda chaffis, tafarnau a siopau, a’u cael i arddangos arwydd bod croeso i gwsmeriaid ddefnyddio’r Gymraeg
  • Cynnig gwasanaeth cyfieithu rhad

Meddai swyddogion y Llywodraeth bod y Llywodraeth ar hyn o bryd yn  gweithio gyda Chomisiynydd y Gymraeg a Mentrau Iaith i gynnal peilot i hyrwyddo’r Gymraeg mewn busnesau bach

TAN 20

Deallwyd yr angen am gael modd i ystyried cynlluniau tai unigol, er eu bod o fewn cwmpas Cynlluniau Datblygu Lleol.

Meddai Swyddogion y Llywodraeth eu bod yn gobeithio bod gwaith sydd ar y gweill gyda Horizon (Wylfa) yn debygol o esgor ar fethodoleg asesu effaith ieithyddol y gellid ei defnyddio ledled Cymru. Bu Dyfodol eisoes mewn cyswllt â Lesley Griffiths, Ysgrifennydd yr Amgylchedd a Materion Gwledig ynglŷn a TAN 20, a byddwn yn holi am ddiweddariad yn sgil cwblhau’r gwaith hwn.

Addysg Gymraeg

Cytunwyd bod Cynlluniau’r Cynghorau Lleol yn annelwig, ac y bydd angen i’r Llywodraeth adolygu’r rhan fwyaf.  Bydd angen i’r Llywodraeth wedyn drafod y cynlluniau eto gyda’r Cynghorau.  Derbyniwyd nad oedd cael targed i gynyddu nifer plant 7 oed mewn addysg Gymraeg o fewn tair blynedd yn gynhyrchiol, gan fod y plant hyn eisoes yn y system.  Roedd y Gweinidog yn awyddus i weld Cynlluniau cryfach.

Meddai swyddogion y Llywodraeth bod y Llywodraeth yn gobeithio y bydd sgiliau Cymraeg disgyblion mewn ysgolion cyfrwng Saesneg yn gwella o ganlyniad i gyflwyno’r continwwm ieithyddol. Roedden ni’n amheus a fyddai hyn yn debygol o gael llwyddiant mawr.

DYFODOL YN GALW AM SYSTEM SGORIO GWASANAETHAU CYMRAEG

Ateb

Mae angen i gaffis, siopau a thafarnau ddangos yn glir bod croeso i bobl siarad Cymraeg wrth drafod ar draws y cownter.  Byddai gwneud hyn yn rhoi hyder i siaradwyr Cymraeg ddefnyddio’r iaith, yn ôl Dyfodol i’r Iaith.

Mae’r mudiad am weld y Llywodraeth yn cyflwyno arwyddion atyniadol i’w gosod ar ffenestri busnesau lle mae croeso i ddefnyddio’r iaith.

Os yw’r Llywodraeth am greu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif, rhaid annog mwy o bobl i’w defnyddio, a hynny mewn cymaint o wahanol sefyllfaoedd anffurfiol ag sydd bosib. Dyna graidd gweledigaeth Dyfodol i’r Iaith, ac mae’r mudiad yn grediniol bod rôl allweddol i fusnesau a gwasanaethau preifat i wireddu hyn.

Dyma’r egwyddor sydd tu ôl i alwad y mudiad i gyflwyno system wirfoddol fyddai’n amlinellu gallu a pharodrwydd busnesau i gynnig gwasanaeth cyfrwng Cymraeg. Byddai system o’r math yn seiliedig ar drefniadau sydd eisoes yn gyfarwydd i bawb; safonau glendid bwyd, er enghraifft, neu ganllawiau cwrw da CAMRA. Mae Ceredigion eisoes wedi gyflwyno tystysgrifau i sefydliadau sy’n hyrwyddo’r iaith.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae caffis, siopau, tafarndai, a myrdd o wasanaethau sector preifat eraill yn cynnig cyfleoedd gwych i ddefnyddio’r Gymraeg yn y gymuned. Byddai system o arwyddion o’r fath yn gyfle i fusnesau arddangos yn glir bod y Gymraeg yn rhan o’u hethos gofal cwsmer. Byddai hefyd yn gymhelliant i roi sylw dyledus i’r Gymraeg o fewn y gweithle, ac i werthfawrogi ac annog sgiliau ieithyddol staff.

Dros amser, a chyda cefndir o ymgyrch bellgyrhaeddol gan y Llywodraeth i godi ymwybyddiaeth o’r iaith, byddwn yn rhagweld y byddai system o’r fath yn cael ei hadnabod fel marc ansawdd a fyddai’n ddeniadol i’r busnesau eu hunain, yn ogystal â’u cwsmeriaid.”