Cafodd yr Athro Graham Donaldson ei benodi gan Lywodraeth Cymru i gynnal adolygiad trwyadl o’r Cwrwiclwm Cenedlaethol a dulliau asesu yng Nghymru. Yn ei ymateb i’r adolygiad mae Dyfodol i’r Iaith wedi galw am roi gwell cyfle i blant a phobl ifanc Cymru fod yn gwbl ddwyieithog ac am drawsnewid dysgu Cymraeg fel ail iaith
Mae’r ymtaeb yn llawn yma: Adolygu’r Cwricwlwm Ymchwiliad Donaldson Ymateb Dyfodol:
ANGEN DYBLU GWARIANT I WAITH CYMRAEG I OEDOLION
Mae Dyfodol i’r Iaith yn rhoi croeso i’r drefn newydd i waith Cymraeg i Oedolion. Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud y bydd trefn ganolog yn cychwyn ym mis Medi 2015.
“Roedd cael trefn ganolog yn un o argymhellion Dyfodol i’r Iaith i Grŵp Adolygu Cymraeg i Oedolion,” meddai Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol i’r Iaith. “Wrth gael Sefydliad Cenedlaethol Cymraeg i Oedolion, bydd modd i’r maes gael ei arwain gan arbenigwyr.”
Ond mae Dyfodol i’r Iaith yn poeni na fydd gan y Sefydliad ddigon o arian i ddatblygu’r maes fel y dylai.
“Mae’n drueni mawr, wrth ad-drefnu, bod y Llywodraeth yn torri’r arian fydd ar gael i Gymraeg i Oedolion gan 8%. Mae’r gwariant ar y maes yn awr ryw draean o’r hyn ydyw yng Ngwlad y Basgiaid, sydd mewn sefyllfa debyg i ni. Os ydyn ni o ddifri am roi bywyd newydd i’r Gymraeg ar draws Cymru mae angen i ni ddyblu’r gwariant, nid ei gwtogi,” meddai Heini Gruffudd.
“Dim ond trwy wario digonol y bydd modd i Gymraeg gael ei dysgu i oedolion yn drylwyr, gyda digon o oriau dysgu, ac mewn digon o fannau lleol.”
“Rydyn ni’n croesawu’r pwyslais ar y Gymraeg mewn teuluoedd, ond mae angen cael trefn addas i ddatblygu byddin o athrawon yn ein hysgolion, a llu o weithwyr sy’n delio â’r cyhoedd.
Ym mis Hydref 2012 cyflwynodd Dyfodol i’r iaith naw o argymhellion, gan gynnwys dyblu’r gwariant ar Gymraeg i Oedolion.
Roedd yr argymhellion eraill yn cynnwys:
Dylai Llywodraeth Cymru gefnogi myfyrwyr o Gymru sydd am astudio yng Nghymru, ond peidio â rhoi cefnogaeth ariannol i fyfyrwyr o Gymru sydd am astudio mewn gwledydd eraill.
Dyna alwad Dyfodol i’r Iaith, mewn ymateb i adroddiad Grŵp Cyfarwyddwyr Ariannol Addysg Uwch Cymru ar ffioedd addysg uwch.
Meddai Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol i’r Iaith, “Byddai rhoi cefnogaeth ariannol i fyfyrwyr o Gymru sy’n aros yng Nghymru’n gam tuag at ddatrys nifer o faterion:
• Byddai’n rhoi hwb sylweddol i ddatblygu cyrsiau Cymraeg addysg uwch, a chynlluniau’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol
• Byddai’n lliniaru peth ar allfudo o Gymru, ac yn cadw’n doniau gorau yng Nghymru
• Bydd hyn yn ei dro’n rhoi hwb i economi cynhenid Cymru.”
Ychwanegodd Heini Gruffudd, “Un o fanteision mawr arall hyn yw y bydd yn rhyddhau digon o gyllid i Lywodraeth Cymru roi grant llawn i fyfyrwyr o gefndir difreintiedig i astudio yng Nghymru a bydd hyn yn gwneud addysg uwch yng Nghymru’n llawer mwy cynhwysol.”
Ar hyn o bryd mae myfyrwyr o’r Alban yn cael addysg uwch am ddim yn yr Alban, ac mae’r Alban yn rhoi addysg am ddim hefyd i fyfyrwyr o’r Undeb Ewropeaidd. Mae Llywodraeth Cymru’n rhoi grant o hyd at £5,425 i bob myfyriwr o Gymru sy’n astudio yng Nghymru ac yn Lloegr.