Archif Awdur: Ruth Richards

S4C YN CADARNHAU NAD YW IS-DEITLAU DI-OFYN YN FWRIAD I’R DYFODOL

Ateb

Mae S4C wedi cadarnhau i fudiad Dyfodol i’r Iaith nad yw cael is-deitlau agored yn rhan o’u bwriad wrth ddatblygu’r sianel.

Dywedwyd hyn mewn cyfarfod rhwng Dyfodol yr Iaith ac Ian Jones, Prif Weithredwr S4C.

Pwysleisiodd y Prif Weithredwr mai ymgyrch i godi ymwybyddiaeth o is-deitlau oedd nod yr wythnos o is-deitlau agored a gafwyd ddechrau mis Mawrth. Nid arbrawf oedd hyn ar gyfer y dyfodol, a’r bwriad yw parhau i gynnig is-deitlau dewisol. Erys y sefyllfa yr un fath ag o’r blaen gydag is-deitlau di-ofyn ar rai ail-ddarllediadau hwyr.

Wedi cyfarfod adeiladol, Mae’r mudiad yn fodlon na fydd y sianel yn ystyried is-deitlau di-ofyn Saesneg hyd y gellir rhagweld.

Manteisiwyd ar y cyfle i drafod sut y mae’r sianel yn hyrwyddo’r Gymraeg, yn ogystal â chyfleoedd a heriau technoleg newydd.

Yn dilyn y cyfarfod, dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol;

“ Roeddem yn falch iawn o’r cyfle hwn i drafod gwaith a chynnyrch y sianel gyda’i Phrif Weithredwr. Yn amlwg, mae ganddi rôl allweddol i’w chwarae mewn hyrwyddo’r iaith a’n diwylliant. Bu’n gyfle hefyd i ategu ein cefnogaeth i ddarlledu cyfrwng Cymraeg, a byddwn yn cyfrannu ein sylwadau fel rhan o’r Adolygiad sydd ar y gweill.“

DYFODOL I’R IAITH YN PWYSO AM FFRAMWAITH ASESU GADARN I’R GYMRAEG YM MAES CYNLLUNIO

Ateb

Mae angen creu fframwaith cadarn a safonol er mwyn asesu’r effaith ar y Gymraeg yn y maes cynllunio.

Dyna gasgliad Dyfodol i’r Iaith yn dilyn pasio’r Bil Cynllunio newydd y llynedd. Medd Dyfodol i’r Iaith fod rhaid cael fframwaith sy’n cynnig methodoleg gydnabyddedig, yn seiliedig ar arbenigedd ieithyddol a lleol, yn ogystal â chynllunwyr gwlad a thref.

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi llunio sylwadau ar ganllawiau’r Nodyn Technegol 20: Cynllunio a’r Gymraeg, a ddiweddarwyd i gyd-fynd â’r gofynion newydd mewn perthynas â’r Gymraeg.

Dywedodd Ruth Richards, Prif Weithredwr Dyfodol,

“Mae sefydlu methodoleg safonol yn allweddol os am adeiladu ar enillion y Bil Cynllunio. Byddwn yn tynnu sylw’r Llywodraeth at yr ymarfer da sy’n datblygu eisoes mewn perthynas â Chynllun Datblygu Gwynedd a Môn.

Yn yr achos hwn, cytunwyd i ail-gloriannu’r dystiolaeth o ran effaith y Gymraeg. Bydd Pwyllgor Ymgyrch Tai a Chynllunio Gwynedd a Môn (sy’n cynnwys cynrychiolaeth o Ddyfodol i’r Iaith, Cymdeithas yr Iaith, Cylch yr Iaith a Chanolfan Hanes Uwchgwyrfai) yn comisiynu asesiad arbenigol, annibynnol i’w chyflwyno fel rhan o’r broses ail-gloriannu. Gobeithiwn bydd y broses hon, a’r cydweithio’n sefydlu patrwm ac ymarfer da i’w mabwysiadu ar draws Gymru gyfan.”

DYFODOL I’R IAITH YN CROESAWU GWERTHUSIAD AR ADDYSG GYMRAEG Y LLYWODRAETH, AC YN EDRYCH YMLAEN AT GYNNYDD

1

Mae Dyfodol i’r Iaith yn croesawu’r Gwerthusiad ar Strategaeth Addysg Gymraeg y Llywodraeth.  Mae’r Gwerthusiad yn dangos yn glir fod gan y Llywodraeth bolisïau cadarnhaol ar y naill law, ond ar y llall mae’n profi nad yw’r Llywodraeth wedi llwyddo i gyrraedd ei thargedau.

Mae’r Llywodraeth wedi bod yn derbyn Cynlluniau gwan gan Awdurdodau Lleol, sy’n golygu nad yw rhai siroedd wedi symud un cam ers deng mlynedd. Medd y Gwerthusiad, “gwelwyd diffyg blaengynllunio strategol ar gyfer cefnogi twf mewn addysg cyfrwng Cymraeg ymysg nifer o awdurdodau lleol a darparwyr”.

Mae’r Gwerthusiad yn ei gwneud yn glir nad oes cynllunio addysg Gymraeg wedi digwydd at sail ymateb i’r galw, sydd yn un o egwyddorion Strategaeth y Llywodraeth.

Mae’r Gwerthusiad yn dweud bod angen i Lywodraeth Cymru “nodi’n glir ei disgwyliadau ar bartneriaid gweithredu i flaengynlluio’n bwrpasol i gynyddu darpariaeth, a lle’n briodol, symbylu twf yn y galw er mwyn gwireddu gweledigaeth y Llywodraeth ar gyfer twf addysg cyfrwng Cymraeg.”

Mae Dyfodol i’r Iaith yn edrych ymlaen i Lywodraeth nesa Cymru’n cywiro aneffeithiolrwydd y gorffennol ac yn rhoi prosesau ar waith fydd yn sicrhau cynnydd addysg Gymraeg.