Gyda defnydd cynyddol o’r Saesneg i’w glywed ar raglenni S4C, mae Dyfodol i’r Iaith yn galw am ganllawiau cadarn i sicrhau mai’r Gymraeg a glywir wrth wrando ar y sianel.

Dywedodd Eifion Lloyd Jones, Llefarydd Dyfodol ar ddarlledu:

“Mae’n bryder mawr gennym glywed cymaint o Saesneg ar raglenni. Sianel Gymraeg, nid dwyieithog yw S4C, sy’n codi’r cwestiwn a fyddai BBC Wales, dyweder, yn fodlon bod yn sianel ddwyieithog. Dymunwn i S4C roi cartref diogel i’r Gymraeg lle y mae hi’n gallu ffynnu fel cyfrwng naturiol a diofyn. Mae presenoldeb cynyddol y Saesneg mewn rhaglenni yn tanseilio ei chenadwri fel Sianel Gymraeg ac yn rhwystr i fynegiant a chynrychiolaeth yr iaith.

Yn amlwg, ceir ambell eithriad prin lle bo’r Saesneg yn anorfod – ar y Newyddion, er enghraifft, lle gall pwysau amser rwystro trosleisio – ond dim ond os yw’r cyfweliad yn ddigon pwysig i’w gynnwys yn uniongyrchol yn hytrach na’i aralleirio yn Gymraeg.

Syndod y sefyllfa, fodd bynnag, yw nad yw’n ymddangos fod polisi na chanllaw clir ynglŷn â’r defnydd o Saesneg mewn rhaglenni, hyd y deallwn o’n trafodaethau gyda’r penaethiaid. Credwn fod hwn yn ddiffyg sylfaenol, a byddwn yn parhau i drafod a phwyso ar y Sianel i lunio trefn ymarferol er mwyn diogelu S4C fel un o beuoedd pwysicaf y Gymraeg.”