Mae Dyfodol I’r Iaith wedi ymateb yn chwyrn i gyfarwyddyd yr Arolygydd Cynllunio ar ran Llywodraeth Cymru i wanhau cymal iaith yng Nghynlluniau Datblygu Lleol, Awdurdodau Lleol Gwynedd a Môn.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae’r cyfarwyddyd hwn yn un anghyfrifol o niweidiol i’r Gymraeg, yn enwedig o ystyried cyd-destun Strategaeth y Gymraeg, sydd â’r nod o gryfhau’r Gymraeg yn iaith gymunedol.

“Tra bo gan y Llywodraeth nod uchelgeisiol o greu miliwn o siaradwyr yr iaith erbyn 2050, a hithau hefyd am weld y Gymraeg yn iaith gymunedol fyw, mae cyfarwyddyd yr Arolygydd Cynllunio yn gywilyddus. Ni ddylai amodau barnu effaith ieithyddol cynlluniau tai newydd gael eu gwanhau mewn unrhyw fodd.

“Os yw’r Llywodraeth o ddifri ynglŷn â’i hamcanion ieithyddol, mae’n rhaid iddynt dderbyn rôl allweddol y gyfundrefn Cynllunio wrth baratoi strategaeth hirdymor fyddai’n caniatáu ffyniant i’r Gymraeg.”

Mae Dyfodol i’r Iaith yn galw ar Brif Weinidog Cymru a’r Gweinidog sydd â chyfrifoldeb am y Gymraeg i :

– Wrthdroi cyfarwyddyd  yr Arolygydd Cynllunio

– Sicrhau bod y Gymraeg yn ffactor hanfodol ym mhob cais cynllunio ac yn y Cynlluniau Datblygu Lleol [yn unol â’r Mesur cynllunio 2015]

-Sefydlu Arolygaeth Gynllunio ar wahân i Gymru ar fyrder.