Archifau Misol: March 2016

DYFODOL I’R IAITH YN PWYSO AM FFRAMWAITH ASESU GADARN I’R GYMRAEG YM MAES CYNLLUNIO

Ateb

Mae angen creu fframwaith cadarn a safonol er mwyn asesu’r effaith ar y Gymraeg yn y maes cynllunio.

Dyna gasgliad Dyfodol i’r Iaith yn dilyn pasio’r Bil Cynllunio newydd y llynedd. Medd Dyfodol i’r Iaith fod rhaid cael fframwaith sy’n cynnig methodoleg gydnabyddedig, yn seiliedig ar arbenigedd ieithyddol a lleol, yn ogystal â chynllunwyr gwlad a thref.

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi llunio sylwadau ar ganllawiau’r Nodyn Technegol 20: Cynllunio a’r Gymraeg, a ddiweddarwyd i gyd-fynd â’r gofynion newydd mewn perthynas â’r Gymraeg.

Dywedodd Ruth Richards, Prif Weithredwr Dyfodol,

“Mae sefydlu methodoleg safonol yn allweddol os am adeiladu ar enillion y Bil Cynllunio. Byddwn yn tynnu sylw’r Llywodraeth at yr ymarfer da sy’n datblygu eisoes mewn perthynas â Chynllun Datblygu Gwynedd a Môn.

Yn yr achos hwn, cytunwyd i ail-gloriannu’r dystiolaeth o ran effaith y Gymraeg. Bydd Pwyllgor Ymgyrch Tai a Chynllunio Gwynedd a Môn (sy’n cynnwys cynrychiolaeth o Ddyfodol i’r Iaith, Cymdeithas yr Iaith, Cylch yr Iaith a Chanolfan Hanes Uwchgwyrfai) yn comisiynu asesiad arbenigol, annibynnol i’w chyflwyno fel rhan o’r broses ail-gloriannu. Gobeithiwn bydd y broses hon, a’r cydweithio’n sefydlu patrwm ac ymarfer da i’w mabwysiadu ar draws Gymru gyfan.”

DYFODOL I’R IAITH YN CROESAWU GWERTHUSIAD AR ADDYSG GYMRAEG Y LLYWODRAETH, AC YN EDRYCH YMLAEN AT GYNNYDD

1

Mae Dyfodol i’r Iaith yn croesawu’r Gwerthusiad ar Strategaeth Addysg Gymraeg y Llywodraeth.  Mae’r Gwerthusiad yn dangos yn glir fod gan y Llywodraeth bolisïau cadarnhaol ar y naill law, ond ar y llall mae’n profi nad yw’r Llywodraeth wedi llwyddo i gyrraedd ei thargedau.

Mae’r Llywodraeth wedi bod yn derbyn Cynlluniau gwan gan Awdurdodau Lleol, sy’n golygu nad yw rhai siroedd wedi symud un cam ers deng mlynedd. Medd y Gwerthusiad, “gwelwyd diffyg blaengynllunio strategol ar gyfer cefnogi twf mewn addysg cyfrwng Cymraeg ymysg nifer o awdurdodau lleol a darparwyr”.

Mae’r Gwerthusiad yn ei gwneud yn glir nad oes cynllunio addysg Gymraeg wedi digwydd at sail ymateb i’r galw, sydd yn un o egwyddorion Strategaeth y Llywodraeth.

Mae’r Gwerthusiad yn dweud bod angen i Lywodraeth Cymru “nodi’n glir ei disgwyliadau ar bartneriaid gweithredu i flaengynlluio’n bwrpasol i gynyddu darpariaeth, a lle’n briodol, symbylu twf yn y galw er mwyn gwireddu gweledigaeth y Llywodraeth ar gyfer twf addysg cyfrwng Cymraeg.”

Mae Dyfodol i’r Iaith yn edrych ymlaen i Lywodraeth nesa Cymru’n cywiro aneffeithiolrwydd y gorffennol ac yn rhoi prosesau ar waith fydd yn sicrhau cynnydd addysg Gymraeg.

 

DYFODOL I’R IAITH YN GALW AM GYFARFOD GYDAG AWDURDOD A PHRIF WEITHREDWR S4C I ADFER YMRWYMIAD Y SIANEL I HYRWYDDO’R GYMRAEG

Ateb

Yn dilyn ymgyrch ddiweddar S4C i osod isdeitlau gorfodol Saesneg ar rhai rhaglenni, mae Dyfodol i’r Iaith wedi gofyn am gyfarfod gydag Awdurdod a Phrif Weithredwr y sianel.

Mae’r mudiad yn gobeithio bydd cyfarfod o’r math yn gyfle i leisio eu pryder ynglŷn â chyfeiriad polisi diweddar y sianel, sy’n tanseilio’r genhadaeth greiddiol o ddarparu pau naturiol i’r iaith Gymraeg.

Mae Dyfodol i’r Iaith yn pwyso am hepgor unrhyw gynlluniau pellach mewn perthynas ag isdeitlau gorfodol ac am ddarpariaeth gytbwys a dewisol o isdeitlau yn y Gymraeg a’r Saesneg. Byddai’r cyfarfod hefyd yn gyfle i leisio pryder ynglŷn â defnydd cynyddol y sianel o’r Saesneg, yn enwedig mewn dramâu a rhaglenni ffeithiol.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“ Bu ymgyrch ddiweddar S4C i osod isdeitlau Saesneg gorfodol yn fethiant, gyda gwylwyr, a gwylwyr ifanc yn enwedig, yn mynegi gwrthwynebiad ar y cyfryngau cymdeithasol. Daeth y glir nad yw gwylwyr yn fodlon gweld y Gymraeg yn cael ei thanseilio. Byddwn ninnau fel mudiad yn pwyso ar S4C i fabwysiadu polisi goleuedig, sy’n hyrwyddo a normaleiddio’r Gymraeg fel prif egwyddor y gwasanaeth.”